Psychologia Szczecin

Główne założenia sformułowane przez Zygmunta Freuda (1856-1939):

-psychiczne procesy nie są przypadkowe, ale rządza nimi pewne prawa (koncepcja determinizmu)
-emocje mają pewną autonomię i mogą być oderwane od treści, z którymi pierwotnie były związane, i
przemieszczane w inne sfery psychiki
-procesy psychiczne są dynamiczne i stale dążą do rozładowania energii z nimi związane
-treści trudne do świadomego tolerowania są wypierane do nieświadomych sfer psychiki
-istnieją konflikty wewnętrzne pomiędzy pewnymi sferami psychiki

Podstawowe założenia psychoanalizy dotyczą relacji między świadomością a zachowaniem człowieka. Zdaniem Freuda, istotne czynniki regulujące zachowanie mają charakter popędowy, afektywny, instynktowny, są, więc biologicznie ukształtowanymi, gotowymi strukturami uruchamiającymi określone działania.

Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu TFP
(Transference Focused Psychoterapy, TFP) o naukowo dowiedzionej wysokiej skuteczności w leczeniu zaburzeń osobowości borderline i narcystycznych (zobacz: https://istfp.org/).
TFP łączy podejście psychodynamiczne z wysoce ustrukturalizowaną ramą leczenia, wprowadzoną w formie kontraktu leczenia i wspieraną przez ustanawianie ograniczeń w razie potrzeby.
W TFP terapeuta koncentruje się na doświadczeniu pacjenta w czasie terapii, pomagając mu w zajęciu się, opracowaniu i badaniu tego, co myśli, co czuje i robi podczas sesji.
W psychoterapii skupia się na zmianie przyczyn problemów (nieświadomych strukturach i procesach psychicznych) w ramach bezpiecznej i opartej o zrozumienie relacji. Wielokrotne aktywowanie w relacji z terapeutą wewnętrznych konfliktów oraz ich przepracowanie przynosi zmianę nie tylko w zachowaniach i samopoczuciu, ale również w głębokich strukturach osobowości. Badania dowodzą, że zmiany będące wynikiem psychoterapii można stwierdzić również na poziomie neurologicznym.

Dla KOGO?
W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań nad skutecznością terapii psychodynamicznej i wynika z nich, że terapia w tym nurcie jest metodą skuteczną w przypadku większości zaburzeń psychicznych. Badania pokazują, że terapia w tym podejściu prowadzi do trwałych zmian w strukturze osobowości, które przejawiać się mogą m.in. trwałą poprawą samopoczucia, bogatszym i pełniejszym doświadczeniem swojego życia wewnętrznego czy lepszym, bardziej elastycznym i dostosowanym do sytuacji radzeniu sobie.

zaburzenia nerwicowe
zaburzenia emocjonalne
zaburzenia występujące pod postacią somatyczną
zaburzenia lękowe
zaburzenia depresyjne
zaburzenia odżywiania
zaburzenia związane z substancjami psychoaktywnymi
zaburzenia osobowości (w tych się specjalizuje)

Jak przebiega terapia w nurcie psychodynamicznym?

Pierwsze 3-5 (czasem nawet do 10) spotkania mają charakter konsultacyjno-diagnostyczny. W czasie tych spotkań przeprowadzam wywiad z pacjentem, czyli poznaję trudności i objawy, z którymi pacjent się zgłasza. Orientujemy się, jak przejawiają się one w codziennym życiu pacjenta i w jaki sposób sobie z nimi radzi w różnych obszarach. Na etapie konsultacji aktywność terapeuty jest nieco inna niż na późniejszym etapie terapii, gdzie zostawia się więcej przestrzeni pacjentowi do wnoszenia spontanicznie różnych treści. Podczas zbierania wywiadu zadaję pytania, dopytuję o znaczące dla diagnozy kwestie. Dążymy do tego, żeby postawić wstępną diagnozę, (żeby zrozumieć jak trudności, z którymi boryka się pacjent, odnoszą się do poziomu rozwoju jego osobowości).
Ten etap kończy się zawarciem tzw. kontraktu terapeutycznego.
Zawiera on omówienie wstępnej diagnozy, określenie celów terapeutycznych, czyli tego, na czym się chcemy skupić i co chcemy osiągnąć dzięki terapii, ale też zasady prowadzenia procesu terapeutycznego, czyli zadania pacjenta i terapeuty, określenie terminów spotkań, ich częstotliwości, zasad odwoływania sesji, odpłatności.

Kolejno już w procesie terapii pacjent jest zachęcany do dzielenia się swoimi myślami, fantazjami, skojarzeniami, a nawet wstydliwymi kwestiami, które często ukrywa w życiu prywatnym. Dla wielu pacjentów może to być na początku trudne, może łatwiej byłoby gdyby to terapeuta zadawał pytania i decydował, jaki temat jest poruszany.
W podejściu psychodynamicznym jednak ma kluczowe znaczenie to, jakie treści sam pacjent spontanicznie wnosi na sesji.
Ważne jest również, aby pacjent był otwarty na zagłębianie i przyglądanie się sobie, eksplorowanie swoich wewnętrznych doświadczeń, emocji i przekonań. Terapia może prowadzić do odkrycia głęboko ukrytych emocji (można być zaskoczonym intensywnością lub rodzajem emocji, które pojawiają się w trakcie terapii, zwłaszcza, jeśli wcześniej były tłumione lub nie zdawano sobie sprawy z ich istnienia).

Terapeuta:

-zachowuje postawę neutralną- czyli nie ocenia postępowania pacjenta, nie radzi, a z uwagą i akceptacją towarzyszy mu w tej drodze
-na bieżąco analizuje i interpretuje to, co się dzieje w relacji między nim a pacjentem i oddaje to pacjentowi w odpowiedniej, przystępnej formie, aby pomóc mu zrozumieć siebie lepiej, dostrzec związki między obecnymi trudnościami a wcześniejszymi doświadczeniami czy wzorcami zachowań
-dostosowuje swoją aktywność do potrzeb i możliwości pacjenta, podążając za dynamiką jego przeżyć psychicznych, poszukuje z pacjentem nowego rozumienia
-dając poczucie bezpieczeństwa i komfort psychiczny towarzyszy pacjentowi w rozwiązaniu nieświadomych konfliktów, w przepracowaniu trudnych wątków jego życia.
W trakcie terapii znajduje się połączenia z przeszłością pacjenta, okresem dzieciństwa, ale tylko w takim zakresie, w jakim pomaga ono zrozumieć obecne trudności w funkcjonowaniu. Pacjent przychodzi przede wszystkim z bieżącym cierpieniem, więc w głównej mierze skupiamy się na tym, co dzieje się aktualnie. Ma to odzwierciedlenie w Pacjenta funkcjonowaniu społecznym, zawodowym, tym jak on sam siebie przeżywa i na tym przede wszystkim skupiamy się w pracy.
W podejściu psychodynamicznym nie uczy się pacjenta żadnych technik np. jak poradzić sobie ze stresem czy objawami lękowymi.Terapia odbywa się poprzez rozmowę i skupia się szczególnie na analizie relacji.
Korzystając z mechanizmu przeniesienia (w trakcie procesu terapeutycznego, pacjent zaczyna przenosić na terapeutę swoje uczucia, które w przeszłości czuł wobec ważnej dla niego osoby, będącej w centrum emocjonalnego konfliktu) terapeuta umożliwia pacjentowi przeżycie doświadczenia emocjonalnego, które warunkuje zmiany w jego osobowości i staje się bazą do wprowadzenia korzystnych zmian w funkcjonowaniu.
Czas trwania terapii psychodynamicznej jest określany indywidulanie. Ilość sesji terapeutycznych, jaka jest potrzebna, aby osiągnąć poprawę stanu psychicznego pacjenta jest zależna mi.innymi od problemu, z jakim zmaga się pacjent, a także od czasu, w jakim pojawiają się pierwsze efekty psychoterapii. Terapia może trwać kilka lat.
Terapia wymaga dużego zaangażowania, bo sesje odbywają się regularnie 1-2 razy w tygodniu. Jest to wysiłek czasowy i organizacyjny, jak również finansowy.
Warto, więc przed podjęciem decyzji ocenić swoje możliwości pod tym względem.

W zależności od problematyki, z jaką pacjent przychodzi, możemy wyróżnić dwie podstawowe formy terapii psychodynamicznej: terapię wspierającą (np. w kryzysie życiowym, zaburzenia organiczne) i terapię ekspresywną (praca wglądowa, analiza świata wewnętrznego i nieuświadomionych konfliktów).
Przeciwskazania do podjęcia jakiejkolwiek psychoterapii to obecność aktywnego epizodu psychotycznego oraz czynne uzależnienie. Przeciwwskazaniem do terapii ekspresywnej są bardzo głębokie zaburzenia osobowości (ewent.terapia o charakterze wspierającym).